Dzieje Polski opowiedziane dla młodzieży z ilustracjami Jana Matejki

Feliks Koneczny (1862-1949) - wybitny historyk, filozof historii, teoretyk cywilizacji i publicysta był w czasie swojej długiej pracy naukowej autorem wielu syntez historiozoficznych i historycznych. Do tych ostatnich należą m.in.: pierwsza w nauce polskiej synteza Dziejów Śląska, Dzieje Polski, Dzieje Polski za Piastów, Dzieje Polski za Jagiellonów, Dzieje Rosji, Polskie logos a ethos, Dzieje administracji w Polsce oraz wznawiane Dzieje Polski opowiedziane dla młodzieży.

Dzieła historyczne Konecznego mają olbrzymią wartość nie tylko poznawczą, ale i wychowawczą. Kształtują bowiem ducha narodu, zachęcają do intensywnej pracy intelektualnej i organizacyjnej na rzecz ojczyzny. Dają także możliwość zapoznania się z tymi faktami z historii Polski i świata, które są niejednokrotnie przemilczane we współczesnej historiografii, bądź fałszywie interpretowane. Dzieje naszego kraju przedstawiał nasz uczony przeważnie w porządku chronologicznym, chociaż w wielu przypadkach dokonywał różnego rodzaju porównań opisywanych faktów z czasami wcześniejszymi lub późniejszymi. Opisywał także moralne konsekwencje poczynań władców polskich, jak też i innych bohaterów naszych dziejów, wskazując na skutki ich działań w kontekście polityki polskiej. Ta perspektywa moralna czyni dzieła historyczne Konecznego czymś bardzo wartościowym; co więcej, ich lektura nie nudzi, lecz pociąga, dając satysfakcję ze zdobytej wiedzy. Koneczny uważał, że refleksja nad dziejami naszego narodu i państwa może nas słusznie skłaniać do optymistycznego na nią patrzenia, mimo wielu trudnych momentów. Nasz naród walnie przyczyniał się do obrony tych systemów wartości, które dla wszystkich narodów chrześcijańskiej Europy miały duże znaczenie. „W historii polskiej - pisał krakowski historyk - były błędy, lecz nie było nikczemności. Polak nie potrzebował się wstydzić swego narodu i swej historii; także nie przestał miłować Ojczyzny i pracować dla Niej. Dzięki temu rozwój narodu polskiego nie przerwał się ani po utracie państwa, i historia polska nie skończyła się bynajmniej na rozbiorach". Refleksje nad historią Polski dokonywane w syntezach Konecznego są bardzo wszechstronne i wymagają jeszcze równie wszechstronnych opracowań w świetle współczesnych badań historycznych. Niemniej jednak sama lektura opisu dziejów dokonanych przez krakowskiego historyka jest niewątpliwie wielką ucztą intelektualną, do której każdego, zwłaszcza młodego Czytelnika, warto zawsze zachęcać.
Prof. dr hab. Ryszard Polak

Ilustracje: w książce wykorzystano wybrane wizerunki z Pocztu królów i książąt polskich Jana Matejki

Feliks Koneczny, Dzieje Polski opowiedziane dla młodzieży, ISBN 978-83-88162-60-2, Instytut Edukacji Narodowej Fundacja Servire Veritati, Lublin 2010, ss. 424, 145 x 205, oprawa miękka