Historia przyznała nam rację

Joanna i Andrzej Gwiazdowie nigdy nie szli na dwuznaczne kompromisy. Głośno mówią o zjawiskach, o których inni boją się mówić. Systematycznie wymazywani ze zbiorowej pamięci pozostają wierni – sobie i miłości do prawdy. Historia po latach przyznała im rację.

Wciągająca, bardzo osobista opowieść Joanny i Andrzeja Gwiazdów – architektów Sierpnia ’80 i współtwórców „Solidarności”.

Joanna i Andrzej Gwiazdowie krytycznie oceniali negocjacje Solidarności z PZPR przy „okrągłym stole”. Nie włączyli się bezpośrednio w budowanie „nowego porządku politycznego”, poświęcając się przede wszystkim pracy związkowej i publicystycznej. Bardzo ostro wypowiadali się na temat gospodarczych realiów polskiego kapitalizmu i politycznych rozliczeń z komunizmem. W ich interpretacji współczesnej historii Polski coraz częściej pojawiały się wątki agenturalne i oskarżenia dawnych działaczy związkowych o współpracę z SB.

„Widzimy z jaką łatwością politycy i mass media wodzą za nos opinię publiczną w krajach demokratycznych o ustalonej reputacji i długich tradycjach niepodległościowych – mówi w książce Joanna Gwiazda. – Wszędzie społeczeństwa maja skłonność do ulegania populistycznym obiecankom i do popierania wykreowanych idoli.

Książka „Historia przyznała nam rację” ukazuje także zupełnie inny, prywatny obraz tego niezwykłego małżeństwa. Gwiazdowie opowiadają o swoich pasjach, o wspólnych górskich wycieczkach (oboje od 1967 roku są członkami Klubu Wysokogórskiego), ale także o cenie, jaką przyszło im płacić za zaangażowanie w działalność opozycyjną.

W opublikowanym przez Wydawnictwo Fronda wywiadzie Joanna i Andrzej Gwiazdowie wielokrotnie podkreślają znaczenie słowa „solidarność”, rozumianego nie jako nazwa organizacji związkowej, lecz jako fundament umowy społecznej, leżącej w interesie wszystkich grup zawodowych i warstw społecznych, bez względu na czasy i realia polityczne. „Wbrew powszechnemu przekonaniu Polacy nie są anarchistami czy rewolucjonistami. Znacznie lepiej się czują, gdy mogą powiedzieć: Mamy prawo!” – powiedziała w wywiadzie Joanna Gwiazda.

„W żadnej innej książce wspomnieniowej nie znajdziemy tylu informacji na temat ludzi zasłużonych w walce o wolną Polskę, a konsekwentnie rugowanych ze zbiorowej świadomości. Po latach prezentowania przez środowiska Jacka Kuronia i Adama Michnika jedynie słusznej wersji dziejów oporu w PRL, dziś za sprawą Joanny i Andrzeja Gwiazdów odkrywamy na nowo tę fascynującą historię”.

Sławomir Cenckiewicz

Joanna i Andrzej Gwiazdowie, Historia przyznała nam rację, ISBN 978-83-8079-001-8, Fronda, Warszawa 2015, format: 140 x 225, ss. 264, oprawa miękka ze skrzydełkami