Kapłan kontra literat. Spór o ochronę dóbr osobistych

Kapłan kontra literat. Spór o ochronę dóbr osobistych

Tematem książki jest jeden z najbardziej interesujących procesów III Rzeczpospolitej. Naprzeciw siebie stanęli: Powód — ks. prałat Henryk Jankowski, legendarny kapelan „Solidarności" i Pozwany — znany i ceniony pisarz średniego pokolenia Paweł Huelle. Przyczyną procesu stał się artykuł Pawła Huelle, którym ks. Jankowski poczuł się urażony. Sąd stanął przed bardzo trudnym zadaniem: musiał wyznaczyć granice miedzy wolnością słowa a nienaruszalnością dóbr osobistych. W uzasadnienia wyroku sądowego czytamy: „Forma utworu ma istotne znaczenie dla oceny granic tego, co uzna się za dozwolone, dopuszczalne, mieszczące się w ramach wyznaczanych przez prawa danego gatunku. Uzasadnia często przyjęcie szerokiego zakresu swobody wypowiedzi. Wszystko to nie oznacza jednak, że filipika, jaką posłużył się pozwany, pozostaje całkowicie poza kontrolą, i że nie dotyczą jej kryteria oceny stosowane do innych wypowiedzi publicznych, z tym jedynie zastrzeżeniem, że granice swobody wypowiedzi należy wyznaczyć tu szeroko. Także filipika podlega ocenie z punktu widzenia zasad współżycia społecznego i rzetelności. Krytyka cudzego postępowania, lub zapatrywań nie powinna przekraczać granic potrzebnych do osiągnięcia społecznego celu krytyki i co do zasady nie powinna naruszać dobrego imienia, czy godności osobistej człowieka. Chociaż niekiedy forma utworu upoważnia do zastosowania ostrzejszych środków ekspresji literackiej, to nie uprawnia do naruszenia dóbr osobistych innej osoby; także w takim tekście prasowym nie można przekraczać granicy, poza którą mieści się sfera chronionych przez prawo cywilne dóbr osobistych. Respektując w pełni prawo do podejmowania krytyki postępowania lub poglądów innych osób również w formie ostrej filipiki, należy mieć na względzie, że także filipika nie może wykraczać poza rzeczywistą potrzebę i poniżać godności osobistej „dotkniętej" nią osoby"

Peter Raina, Kapłan kontra literat. Spór o ochronę dóbr osobistych, ISBN 83-87689-91-2, Wydawnictwo von Borowiecky, Warszawa 2006, B6 ss 159, oprawa miękka