Armia Krajowa na Zamojszczyźnie. Tom I-II

Zamojszczyzna to jeden z tych kilku regionów, w których po zakończeniu kampanii wrześniowej walka zbrojna rozpoczęła się najwcześniej i była prowadzona - w końcowej fazie przeciw drugiemu okupantowi - najdłużej. Nie było ani dnia przerwy. [...] O tej walce, w jej poszczególnych etapach, o ludziach, którzy ją prowadzili, o cenie, jaką im i ich bliskim przyszło za to zapłacić - mówi ta książka. [...] Jest to książka, na którą długo czekaliśmy, bardzo potrzebna. Nie dlatego, że wypełnia jakieś białe plamy. Przecież rejestr książek i publikacji poświęconych wojennym i okupacyjnym dziejom Zamojszczyzny zawiera bardzo wiele pozycji. Ta jednak różni się od innych tym, że mówi o nich pełną prawdę. Natomiast w publikacjach na ten temat, ukazujących się w okresie PRL, było - w najlepszym przypadku - pół prawdy. [...] Książka Jerzego Jóźwiakowskiego, wolna od uwarunkowań, jakim podlegali autorzy tamtych, jest pierwszą w pełni autentyczną i wiarygodną, gdyż bogato udokumentowaną relacją o tym, jak Zamojszczyzna walczyła w latach minionej wojny z okupantami. Przygotowania do tej walki, jej organizację, przebieg, rezultaty ukazują nam dzieje każdego z czterech obwodów [zamojskiego, hrubieszowskiego, tomaszowskiego i biłgorajskiego], wchodzących w skład Inspektoratu. Jej atmosferę i klimat, odnoszone w niej zwycięstwa i doznawane porażki, nadzieje uczestniczących w niej żołnierzy, ich osobiste przeżycia - odtwarzają relacje. Autor zebrał ich - ogromnym wysiłkiem - bardzo dużo. Pochodzą od różnych ludzi: dowódców i szeregowych żołnierzy, łączniczek i sanitariuszek, inteligentów i rolników, nauczycieli i uczniów. Mówią nie tylko o głośnych akcjach, ale i o drobnych „eskach” i potyczkach, o lekcjach wychowania obywatelskiego, o sabotażu i dywersji, przpominają nie tylko bohaterów, lecz konfidentów i zdrajców. [...] Łącznie tworzą szeroką, wielopłaszczyznową panoramę tamtej ziemi w tamtych latach. Autor, żołnierz AK, pochodzący ze Szczebrzeszyna, z rodziny ogółem tam znanej i szanowanej, głęboko patriotycznej, która pięknymi zgłoskami zapisała się w dziejach walk o Polskę, płacąc za to cenę bardzo wysoką, dokonał ogromnego wysiłku, przygotowując tę pracę do druku. Ale dzięki temu otrzymaliśmy dzieło, [...] które z pewnością znajdzie się w kanonie literatury poświęconej polskiemu czynowi zbrojnemu w latach II wojny światowej.

(Jerzy Ślaski, fragmenty Przedmowy)

Ta obszerna monografia (zawierająca fotografie, indeksy osób, nazw geograficznych, mapy, tabele, wykazy personalne jednostek bojowych, opisy akcji zbrojnych oddziałów dywersyjnych i leśnych, kalendaria) jest niezwykle cennym źródłem wiedzy o wojennych losach Zamojszczyzny.

Jerzy Jóźwiakowski , Armia Krajowa na Zamojszczyźnie. Tom I-II, ISBN 978-83-7222-306-7, Norbertinum, Lublin 2007, format: 170 x 240, ss. 1110, oprawa miękka