Pisma polityczne

Artykuły Konińskiego, zebrane po międzywojennej prasie, niekiedy ukrywane pod pseudonimami, zawierają moc prawicowej refleksji na temat II Rzeczypospolitej oraz na temat państwa polskiego w ogóle. Już same tytuły przyprawiają o dreszcze – gdzież dziś myśleć o „Cesarstwie polskim”, o przynależności naszego kraju do któregoś z obozów cywilizacyjnych, gdzież rozważania o interwencji polskiej w zamorskich krainach? Dzisiejszemu Polakowi ciężko będzie czytało się te pisma, odważne, mocne, pisane z otwartą przyłbicą, w kraju, w którym wolno było jeszcze śnić o wielkości.

Tom ten skusi zapewne wielu czytelników do próby odpowiedzi na pytanie o miejsce pisarza na politycznej oraz ideowej mapie II Rzeczypospolitej. Nie będzie to zadanie łatwe, gdyż jako myśliciel polityczny był Koniński zjawiskiem oryginalnym, osobnym, niełatwym go jednoznacznego sklasyfikowania. Trudno też precyzyjnie oddzielić w pisarstwie Konińskiego „polityczne” od „literackiego” czy „filozoficznego”, zwłaszcza że w polityce interesowały go raczej problemy niż ludzie, idee i sprawy a nie doraźne przetasowania i skandale. Nie był klasycznym dziennikarzem politycznym, komentującym bieżące wydarzenia albo analizującym partyjne spory. Łatwiej go za to określić mianem politycznego myśliciela, a nawet moralisty. Koniński lubił zastanawiać się nad kwestiami fundamentalnymi, takimi jak nacjonalizm, władza, wojna, pacyfizm, komunizm, antysemityzm, rola elit politycznych, albo zasadność odwoływania się do przemocy i przymusu w polityce. O wszystkim tym pisał nie z akademickiego dystansu, ale w wyraźnym związku z konkretem, z sytuacją aktualną, ze współczesną mu Polską. Często zresztą pretekstem do rozważań w istocie swej politycznych była dlań notatka prasowa, anegdota albo… literatura, na przykład felietonistyka Boya, publicystka Nowaczyńskiego, czy Przedwiośnie Żeromskiego. W efekcie powstawały tak znakomite, wciąż aktualne szkice jak Struktura i symbol narodu, Dialektyka nacjonalizmu czy Cesarstwo polskie.

Karol Ludwik Koniński, Pisma polityczne, ISBN 978-83-60940-51-8, Arcana, Kraków, format: 150 x 215, ss. 588, oprawa twarda