„Veritas nimis scape laborant, extinguatur nunguam” - mawiali starożytni Rzymianie, a twierdzenie to jest wciąż aktualne i trzeba w nie wierzyć mimo inwazji różnych form kłamstwa, jakiej świadkami jesteśmy w życiu prywatnym i publicznym. Kłamią przedszkolaki wypierając się popsucia zabawki, kłamią uczniowie, aby ukryć wagarowanie i złe oceny; kłamią mężowie zdradzający żony; kłamią piękne panie odejmując lata sobie, a przydając je przyjaciółkom; kłamią producenci tandetnych przedmiotów; kłamią autorzy reklam; kłamią dziennikarze i politycy zwłaszcza podczas kampanii wyborczych, kłamią „pseudhistorycy” manipulujący dziejami. Niemal wszyscy są w jakiejś mierze kłamcami, ale również i ofiarami kłamstwa; w natłoku fałszu zatraca się godność i wolność człowiecza, rozpadają się więzi rodzinne, słabnie poczucie patriotyzmu, a nawet stosunku do Boga i religii przybiera zakłamaną postać płytkiej dewocji.
Omawiając na łamach periodyku „Społeczeństwo” doktrynę społeczną Kościoła w interpretacji Benedykta XVI, ks. S. Skobel, redaktor naczelny tego periodyku, pisał m. in: „Ratzinger postrzega prawdę, jako element konieczny do osiągnięcia pełni człowieczeństwa. Jedynie stając w prawdzie człowiek osiąga pełną zdolność do bycia człowiekiem w całym spektrum swoich prawdziwych właściwości i osobowych cech”. Cytowany autor przywołuje również taką oto głęboką i piękną refleksję J. Ratzingera zaczerpniętą z jego Rozważań na każdy dzień: „Chrystus jest zobowiązującym wzorem prawdomówności wynikającej z prawdy. Żądaniu prawdy odpowiada absolutny zakaz kłamstwa. Tradycja chrześcijańska uczy, że prawdomówności jest obowiązkiem, a kłamstwo jest złem. Konieczność życia w prawdzie nie jest jedynie nieznośną i niewygodną powinnością. Jest darem zadanym każdej osobie ludzkiej, z którego będzie ona rozliczana. Życie w prawdzie gromadzi kapitał czynów moralnie dobrych. Prawda wyzwala, tchnie ducha w to co, co do przyjęcia bolesne i niezrozumiałe, uskrzydla percepcję rzeczywistości i wiedzie człowieka po jasnej ścieżce wiary do zbawienia.”
Bogata zawartość niniejszego numeru „Cywilizacji” stanowi wszechstronne rozwinięcie powyższej myśli. Większość publikacji ma charakter demaskatorski ujawniając różne formy kłamstwa wraz z jego aspektami poddając pod rozwagę przyczyny i skutki zarówno samozakłamywania oraz „drobnych” kłamstewek z życia rodzinnego, jak też wielkich manipulacji z fałszowaniem historii włącznie, które prowadzą na manowce świadomość zbiorową narodów i społeczeństw. Lektura tekstów wypełniających łamy naszego kwartalnika przypomni odniesienia do kłamstwa i fałszywych proroctw obecne w Piśmie Świętym, ujawni słynne „przekręty polityczne” z dwóch ostatnich stuleci, wykaże swoistą obłudę naszych czasów, której symbolem są m. in CV pisane nie w zgodzie z prawdą, lecz tak, aby przypodobać się decydentom.
Należne miejsce wśród materiałów numeru znalazł też „gorący temat” ostatnich miesięcy: histeryczne reakcje pewnych kręgów żydowskich i ukraińskich a także rodzimych grup postkomunistycznych na wartą uznania działalność polskiego IPN, który nie godzi się na przekłamywanie prawdy historycznej i ucieczką niektórych środowisk od odpowiedzialności dziejowej.
Życząc pożytku z chwil spędzonych nad bieżącym numerem „Cywilizacji” dedykujemy naszym Czytelnikom myśl ks. Piotra Skargi, światłego kaznodziei panujących w Polsce Wazów: „Prawda, jako uczciwa niewiasta, w lada sukni jest przyjemna; nieprawda – jako nierządnica szatami – słowami się pstrymi przybiera”. Warto myśl tę zapamiętać i nie pozwalać, aby wodziły nas „pstre słowa”...
Spis treści
Tytułem wstępu…
„Nawet najmniejsza prawda jest wielka”
Myśl CYWILIZACJI
Zbigniew Pańpuch Prawda podstawą życia osobowego i wspólnotowego
Służyć PRAWDZIE
ks. Bogdan Czupryn Samozakłamanie jako bariera w osobowym rozwoju
Wojciech Chudy Zawartość kłamstwa
Jarosław Kucharski Czy możliwe jest usprawiedliwienie kłamstwa?
ks. Andrzej Zwoliński Kłamstwo was zniewoli
Spełniać DOBRO
Ewa Smołka Wychowanie do prawdy
ks. Marek Dziewiecki Manipulacje w mediach: konsekwencje dla życia osobistego i rodziny
Sabina L. Zalewska Kłamstwo w małżeństwie i rodzinie
Mieczysław Ryba Prawda i kłamstwo w historii. Problem metodologiczny i cywilizacyjny
Andrzej Solak Zatrute ziarno
Teresa Mazur Wzniosłe mity i komiczne łgarstwa, czyli fantastyka sarmacka
SZTUKA jest trudna
ks. Paweł W. Maciąg Czy istnieją kłamliwe typy ikonograficzne w sztuce religijnej?
WIARA poszukująca zrozumienia
o. Tomasz M. Dąbek OSB Pismo Święte o kłamstwie
Cywilizacyjne ROZMAITOŚCI
marcin pieczyrak Si-wi
Piotr R. Mazur Kłamstwem w bohaterów
Z życia INSTYTUTU EDUKACJI NARODOWEJ
Anna Zalewska Nauczyciel i szkoła w trosce o dobro dziecka. Sprawozdanie z konferencji
RECENZJE
Piotr R. Mazur O fałszowaniu historii
Pozycja dofinansowana ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego pochodzących z Funduszu Promocji Kultury
ISSN 1643-3637, Kłamstwo a destrukcja osoby i wspólnoty, "Cywilizacja" (2018) nr 64, Fundacja Servire Veritati Instytut Edukacji Narodowej, Lublin 2018, ss. 212, format: 166 x 240 , oprawa miękka
