Tytułem wstępu... Jesteśmy pro life! Należący do najbardziej światłych ludzi swej epoki bp I. Krasicki pisał w 1779 r. zgorszony oświeceniowym, krzewiącym się również w Polsce libertynizmem: „Słów aż nadto, a same matactwa i łgarstwa; / Wstyd ustał, a jawnego sprosność niedowiarstwa / Śmie się targać na wiary świętej tajemnice. / Jad się szerzy, a źródło biorąc od stolice / Grozi dalszą zarazą; / pełno ksiąg bezbożnych / Pełno mistrzów zuchwałych, pełno uczniów zdrożonych, / a jeśli się gdzie cnota i pobożność mieści, / Wyśmiewa ją zuchwałość nawet płci niewieściej". Powyższy fragment satyry Świat zepsuty można - z ubolewaniem - potraktować również jako charakterystykę naszej współczesności z tą jednak uwagą, iż obecne „zepsucie świata" poczyniło w stosunku do czasów poety-biskupa złowrogie postępy, wzbogacając się o nieuprawiane przed ponad 200 laty, a dziś coraz powszechniejsze praktyki aborcji, eutanazji oraz techniki in vitro. Nie brak, niestety, środowisk, dla których procedury owe nie tylko nie są czymś groźnym i haniebnym, lecz wprost przeciwnie - uważa się je za „cenne zdobycze ludzkiego geniuszu naszej epoki": aborcja ma być „dowodem na uwolnienie nowoczesnej kobiety od jarzma tradycji", eutanazja - „najwyższym aktem litości i humanitaryzmu wobec bliskich", a in vitro - „szczytną misją nauk medycznych w służbie rodziny".
Celem bieżącego numeru naszego kwartalnika jest obalenie takich kłamliwych i nieuzasadnionych opinii o zjawiskach, które składają się na zatrważającą rzeczywistość naszych czasów, trafnie określaną przez Ojca Świętego Jana Pawła II mianem „cywilizacji śmierci". W publikowanych przez nas artykułach Czytelnicy znajdą m.in. rozważania z zakresu bioetyki dotyczące eutanazji i samobójstw, wstrząsające w swej wymowie opisy ludobójstwa dokonywanego w XX w. oraz realizacji hitlerowskiego programu „oczyszczania społeczeństwa" z dzieci ułomnych i chorych psychicznie, a także popartą wiarygodnymi świadectwami analizę lekceważonego, a wielce dotkliwego syndromu cierpienia kobiet po dokonanej aborcji. Przeciwko takim ponurym, zbrodniczym przejawom „cywilizacji śmierci" wysuwamy mocne kontrargumenty na rzecz „cywilizacji życia", przeciwstawiając ideologii i praktykom aborcji zasady wychowania dzieci i młodzieży w szacunku do życia każdego człowieka, również tego, który się jeszcze nie urodził, eutanazji - dobrodziejstwa właściwe prowadzonej opieki paliatywnej, praktykom in vitro - zdobycze naprotechnologii będącej nowoczesną skuteczną terapią w leczeniu bezpłodności.
G. Green (1904-1991), znakomity angielski prozaik, dramaturg i eseista twierdził, iż „Cierpienia i przeciwności losu tak naprawdę nie zmniejszają chęci do życia, odwrotnie - nadają mu nową wartość". Inny, równie wybitny brytyjskich pisarz J. R. R. Tolkien (1892-1973) w usta bohatera swej powieści Władca Pierścieni, czarodzieja Gandalfa rozmawiającego z hobbitem Frodem włożył następujące, arcymądre słowa: „Wielu spośród żyjących zasługuje na śmierć. A niejeden z tych, co umierają, zasługuje na życie. Czy możesz ich nim obdarzyć? Nie bądź więc tak pochopny w ferowaniu wyroków śmierci".
Niech powyższe myśli słynnych autorów angielskich stanowią punkt wyjściowy refleksji na treściami niniejszego numeru „Cywilizacji" i towarzyszą najserdeczniejszemu zaproszeniu do wnikliwej lektury naszego periodyku. REDAKCJA
Do numeru została dołączona płyta DVD z filmami udostępnionymi przez Polskie Stowarzyszenie Obrońców Życia Człowieka
Spis treści
Tytułem wstępu…
Jesteśmy pro life!
Myśl CYWILIZACJI
Bogdan Czupryn Życie bez miary. Filozoficzna interpretacja życia ludzkiego
Artykuł w oparciu o realistyczną koncepcję człowieka wskazuje, że życie ludzkie nie może być wartościowane w oparciu o wymierne aspekty psychofizyczne oraz jest bez miary, ponieważ w swoim trwaniu przekracza zarówno te aspekty, jak i ograniczenia przestrzenno-czasowe.
Służyć PRAWDZIE
Marek Dziewiecki Człowiek jako najwyższa wartość
Artykuł ukazuje człowieka jako byt niezwykły, stojący na szczycie wszystkich wartości; podkreśla, że człowiek jako osoba jest największą wartością: potrafi myśleć, jest przedmiotem miłości i zdolny do jej aktów, bezcenny, wolny, nie ma granic rozwoju.
Tadeusz Biesaga SDB Status osobowy człowieka w okresie prenatalnym i jego prawa
Artykuł wskazuje na niepodważalny status bycia osobą w okresie prenatalnym; opisuje różne źródła godności i wynikłe uprawnienia moralne; podkreśla, jak w wyniku przyjęcia błędnych koncepcji człowieka i jego życia dopuszcza się eksperymentowanie na człowieku w jego początkach, na techniczną produkcję życia ludzkiego, na selekcję eugeniczną, na manipulowanie tożsamością genetyczną i biologiczną istoty ludzkiej.
Jacek Norkowski OP Czy istnieją „nieosobowe istoty ludzkie” i czy są nimi pacjenci z diagnozą stanu wegetatywnego i śmierci mózgowej?
Artykuł ukazuje problematykę chorych w śpiączce i w przetrwałym stanie wegetatywnym; analizuje zagadnienie świadomości w relacji do ciała; wskazuje na możliwość rehabilitacji mózgu oraz na współczesne możliwości leczenia chorych, którzy kwalifikowani są jako dawcy narządów do przeszczepień; opisuje propozycje zmian regulacji prawnych odnośnie do stawiania diagnozy śmierci mózgowej, a także zmiany dotyczące koncepcji „śmierci mózgowej” w różnych krajach.
ks. Andrzej Zwoliński Samobójstwo jako przejaw kryzysu kultury
Artykuł analizując samobójstwo od strony socjologicznej, stawia pytanie: czy autodestrukcję człowieka należy rozpatrywać w odniesieniu do społeczeństwa, czy też tajemnica aktu samobójczego zamyka się w jednostce?; wskazuje także na przyczyny samobójstw: izolację społeczną oraz nacisk grupy społecznej. ks. Tomasz Kraj Jak to jest z tą eutanazją? Eutanazja a cywilizacja śmierci
Grzegorz Hołub SDB Eutanazja – promocja czy deprecjacja człowieczeństwa?
Artykuł ukazuje krytyczne spojrzenie na argumenty przytaczane przez zwolenników eutanazji, m.in.: ratowanie godności, respekt dla autonomii i postawę litości; podkreśla, iż argumenty te, opierając się na błędnej koncepcji człowieka, prowadzą do uznania eutanazji i tym samym do uprzedmiotowienia i deprecjacji człowieczeństwa.
Aleksandra Frąckiewicz Eutanazja w mediach jako promocja kultury śmierci
Eutanazja w mediach jako promocja kultury śmierci
Artykuł podejmuje próbę zdefiniowania eutanazji, czyli „dobrej śmierci”; podaje klasyfikację aktów eutanatycznych, ukazuje stanowisko Kościoła wobec eutanazji oraz regulacje prawne „śmierci na życzenie”. Opisuje medialną promocję kultury śmierci, w którą wpisuje się również eutanazja.
Cezary Mech Współczesny neomaltuzjanizm przeciwko rodzinie
Artykuł podnosi problem starzenia się społeczeństw, w tym także polskiego, i wskazuje na pierwsze ekonomiczne symptomy starzenia się populacji; podkreśla konieczność wprowadzenia realnej polityki prorodzinnej, która uchroniłaby kraje przed zapaścią demograficzną.
Andrzej Solak Stulecie wielkich rzezi
Artykuł zarysowuje historię największych rzezi ludności w XX w.: począwszy od powstania „bokserów” w Chinach przez m.in. stłumienie powstań w Afryce Południowo-Zachodniej, rewolucję w Meksyku, kataklizmy globalne: I i II wojna światowa, rewolucje komunistyczne na rozległych obszarach Europy, Azji, Afryki, Ameryki Łacińskiej. Artykuł wskazuje na problemy związane z definicją terminu „ludobójstwo” oraz z próbą oszacowania liczby ofiar tych straszliwych zbrodni.
Artur J. Katolo Hitlerowski program eliminacji dzieci psychicznie i mentalnie chorych (1933–1945)
Grzegorz Pełczyński Bez kozła ofiarnego
Artykuł, w oparciu o koncepcję R. Girarda, ukazuje człowieka działającego nieustannie pod wpływem pożądliwości mimetycznej – pragnienia posiadania. Z negatywnymi skutkami owej pożądliwości społeczeństwo próbuje się uporać dzięki kozłowi ofiarnemu. Artykuł podkreśla przy tym wyjątkowość chrześcijaństwa, które jako jedyne nie opiera się na powyższych zjawiskach.
Spełniać DOBRO
Dorota Kornas-Biela Wychowanie w szacunku dla życia
Artykuł ukazuje różne przejawy kultury śmierci; wskazuje na odpowiedzialność dorosłych za kształtowanie szacunku wobec życia oraz na znaczenie aktywności własnej młodzieży jako czynnika rozwoju postawy szacunku dla życia; podkreśla szczególną kulturotwórczą rolę mediów – radia, telewizji, internetu.
Antoni Zięba Strategie: pro-life i proaborcyjne
Artykuł przedstawia strategie pro-life i proaborcyjne w aspekcie pozytywnej i negatywnej strategii zmagań toczących się o życie człowieka, reprezentowanej przez dwóch amerykańskich lekarzy: J. Willkego oraz B. Nathansona.
Joanna Płońska Naprotechnologia w służbie życiu
Natalia Ejtminowicz, Katarzyna Urban Cierpienie po aborcji – bagatelizacja, polityka, dowody
Artykuł opisuje cierpienie kobiet na skutek dokonanej aborcji oraz bagatelizację czy wręcz negację problemu przez środowiska zwolenników legalnej aborcji; wskazuje na wzrost częstotliwości u kobiet po aborcji m.in. problemów psychicznych, depresji, podejmowania zachowań ryzykownych i autodestrukcyjnych (np. alkohol, narkotyki), oraz na pogorszenie relacji rodzinnych.
Amadeusz Pala Opieka paliatywna alternatywą dla eutanazji. Postulaty Karty Praskiej
Artykuł przedstawia promocję opieki paliatywnej jako prawa człowieka w ramach Karty Praskiej; wskazuje na znaczenie owej opieki jako alternatywy dla „dobrej śmierci” oraz na jej wielowymiarowość i personalistyczny charakter.
Teresa Mazur „Requiem aeternam dona eis, Domine...”
Gawęda poświęcona jest charakterystyce ceremonii pogrzebowych w epoce tzw. Rzeczypospolitej Sarmackiej, czyli od schyłku XVI w. po w. XVIII włącznie. Czytelnik znajdzie tu wiele ciekawych wypisów z dawnych testamentów i pamiętników oraz cytatów literackich, z których wyłania się obraz uroczystości żałobnych, stanowiący istotny element kultury szlacheckiej w dawnej Polsce.
SKARBIEC myśli polskiej
Stefan kard. Wyszyński Pochwała dziecięctwa i życia
Cywilizacyjne ROZMAITOŚCI
O Katolickiej etyce wychowawczej i jej autorze o. Jacku Woronieckim – z prof. Ryszardem Polakiem rozmawia Katarzyna Stępień
Magdalena Korzeniewska Cultura mortis. Prawo do życia, czy prawo do śmierci?
Piotr R. Mazur Za ekologami idzie śmierć
RECENZJE
Agnieszka Kowalczyk Etyczne problemy ludzkiej prokreacji
Michał Ciechanowski O źródłach rozumienia prawa naturalnego w historii
Anna Zalewska Głos matczynego serca
ISSN 1643-3637, Fundacja Servire Veritati, Instytut Edukacji Narodowej, Lublin 2014, ss. 200, format: 166 x 240 , oprawa miękka
